Αναμφισβήτητα το τυρί αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της μεσογειακής διατροφής. Είναι μια τροφή πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, που παρασκευάζεται μέσω της επεξεργασίας του γάλακτος αγελάδας, προβάτου, κατσίκας ή βουβαλιού.
Ίσως να μη γνωρίζατε ότι η Ελλάδα κατέχει τα πρωτεία στον παγκόσμιο χάρτη κατανάλωσης τυριού. Η ετήσια κατανάλωση τυριού ανά κάτοικο στη χώρα μας φθάνει στα 23 κιλά, αφήνοντας στη δεύτερη θέση τη Γαλλία, με 22 κιλά.
Η ιστορία του τυριού
Η ιστορία της τυροκομίας χάνεται στα βάθη της προϊστορίας. Κανείς δεν γνωρίζει πώς πρωτοεμφανίστηκε ή με ποιον τρόπο καθιερώθηκε η επεξεργασία του γάλακτος προκειμένου να μετατραπεί σε τυρί.
Το ξεκίνημα της τυροκομίας σύμφωνα με τους ιστορικούς, έλαβε χώρα μετά την εξημέρωση των πρώτων μηρυκαστικών, κάπου στο 8000 π.Χ.. Ένας μύθος αποδίδει την παρασκευή του πρώτου τυριού σε ένα τυχαίο γεγονός. Κάποτε, ένας έμπορος διέσχιζε την έρημο μεταφέροντας γάλα σε ένα ασκί φτιαγμένο από στομάχι προβάτου. Η ζέστη της ερήμου και η παρουσία φυσικής πυτιάς στο τοίχωμα του δοχείου, προκάλεσαν στο γάλα ζύμωση το οποίο «έκοψε», διαχωρίστηκε δηλαδή σε τυρί και τυρόγαλο. Ο έμπορος το δοκίμασε, χόρτασε με το τυρί, ξεδίψασε με το τυρόγαλο και προσπάθησε να αναπαραγάγει τη διαδικασία, ξεκινώντας έτσι την τέχνη της τυροκομίας.
Στην αρχαία Ελλάδα η τυροκομία είχε ήδη αναπτυχθεί στα χρόνια του Ομήρου. Στην Οδύσσεια μάλιστα, γίνεται αναφορά στα τυριά που παρασκεύαζε ο Κύκλωπας Πολύφημος στην σπηλιά του από το γάλα των προβάτων του. Ωστόσο, η τυροκομία σε πιο οργανωμένη μορφή, αναπτύχθηκε μετέπειτα, στα ρωμαϊκά χρόνια.
Πόσα είδη τυριού υπάρχουν;
Το τυρί είναι το πιο δημοφιλές γαλακτοκομικό προϊόν στον κόσμο. Υπάρχουν εκατοντάδες είδη τυριών και χιλιάδες παραλλαγές τους, ενώ οι περισσότεροι λαοί έχουν να επιδείξουν δεκάδες ντόπια τυροκομικά προϊόντα.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να διαχωρίσει κανείς το τυρί σε είδη, ενώ όλα τα τυριά ανήκουν ταυτόχρονα σε περισσότερες από μία κατηγορίες. Για παράδειγμα υπάρχουν τα μαλακά, τα ημίσκληρα και τα σκληρά, τα γλυκά και τα αλμυρά, τα κίτρινα, τα μπλε και τα λευκά, τα φρέσκα και τα μακράς ωρίμανσης, αυτά που σε υψηλή θερμοκρασία λιώνουν και αυτά που παραμένουν στερεά κ.α..
Ποια είναι τα πιο δημοφιλή είδη τυριού στον κόσμο;
Τα πιο διαδεδομένα είδη τυριού σε παγκόσμιο επίπεδο είναι η παρμεζάνα και η μοτσαρέλλα από την Ιταλία, το cheddar από την Αγγλία, το γαλλικό Brie, η ολλανδική Gouda και φυσικά η ελληνική φέτα, που κερδίζει ολοένα και περισσότερους φανατικούς οπαδούς σε όλο τον κόσμο. Τόσο η νοστιμιά της, όσο και η διάδοση σε παγκόσμιο επίπεδο του οφέλους της μεσογειακής διατροφής έχουν εκτοξεύσει τις πωλήσεις της φέτας στην Ευρώπη και στην Αμερική.
Τα ελληνικά τυριά
Η Ελλάδα παράγει μια μεγάλη ποικιλία τυροκομικών προϊόντων, βασισμένα κυρίως στο αιγοπρόβειο γάλα.
Ας δούμε μερικά από τα πιο αγαπημένα ελληνικά τυριά και τα χαρακτηριστικά τους.
Φέτα
Το πιο διαδεδομένο ελληνικό τυρί. Πρόκειται για μαλακό, λευκό, αλμυρό τυρί, φτιαγμένο από πρόβειο ή αιγοπροβειο γάλα, έχει ξινή γεύση και συντηρείται σε άλμη. Συνήθως καταναλώνεται ωμή, σκέτη, μέσα σε σαλάτα, με τη συνοδεία φρούτων, ή χρησιμοποιείται για γέμιση σε πίτες, ψήνεται ή τηγανίζεται.
Κεφαλογραβιέρα
Είναι ένα σκληρό τυρί που μοιάζει με γραβιέρα αλλά έχει πιο αλμυρή γεύση. Παράγεται από πρόβειο ή αιγοπρόβειο γάλα. Συνήθως δεν καταναλώνεται σκέτη αλλά τριμμένη, νοστιμίζοντας με την σπιρτάδα της τα ζυμαρικά.
Κεφαλοτύρι
Ένα πολύ σκληρό τυρί, με πικάντικη αλμυρή γεύση που παράγεται είτε από πρόβειο, είτε από γίδινο είτε από αιγοπρόβειο γάλα. Το πλούσιο άρωμά του οφείλεται στην τρίμηνη κατά ελάχιστο ωρίμανσή του. Το χρώμα του ποικίλει ανάλογα με το μίγμα γάλακτος που χρησιμοποιείται στην παραγωγή του.
Κασέρι
Είναι ένα από τα πιο δημοφιλή τυριά στην Ελλάδα. Είναι ένα ελαφρώς ελαστικό κίτρινο τυρί, που μπορεί να καταναλωθεί σκέτο ή επειδή λιώνει ομοιόμορφα, να χρησιμοποιηθεί σε διάφορες παρασκευές όπως πίτσα, πίτες, σουφλέ, τοστ, σαγανάκι.
Μυζήθρα
Η μυζήθρα είναι ένα ιδιαίτερο τυρί που παράγεται από την ανάμειξη τυρογάλακτος με φρέσκο πρόβειο ή αιγοπρόβειο γάλα. Τη βρίσκουμε είτε ξερή, ιδανική για τρίψιμο, είτε χλωρή, που τρώγεται σκέτη ή σαν συνοδευτικό φρούτων και αρτοσκευασμάτων.
Ανθότυρο
Το ανθότυρο είναι ένα μαλακό, λευκό τυρί που παράγεται από τη μείξη τυρογάλακτος με φρέσκο γάλα. Υπάρχει το φρέσκο που έχει ελαφριά γεύση και μαλακή υφή και το ξερό που χρησιμοποιείται κυρίως για τρίψιμο πάνω στα ζυμαρικά. Το ανθότυρο σπανίως είναι αλμυρό και για αυτό το προτιμούν όσοι αποφεύγουν το αλάτι στη διατροφή τους.
Καλαθάκι Λήμνου
Παρασκευάζεται μόνο στην περιοχή της Λήμνου. Είναι μαλακό, λευκό τυρί που ωριμάζει μέσα σε καλαθάκι και διατηρείται στην άλμη. Παρασκευάζεται από αιγοπρόβειο ή σκέτο πρόβειο γάλα και μοιάζει με τη φέτα με τη διαφορά ότι είναι πιο αλμυρό και λιγότερο ξινό.
Κατίκι Δομοκού
Είναι ένα μαλακό λευκό τυρί, με ελαφρώς ξινή γεύση που χρησιμοποιείται ως ντρέσινγκ σε σαλάτες ή σαν άλειμμα σε ψωμί.
Μανούρι
Μαλακό, λευκό τυρί που μοιάζει με τη μυζήθρα. Παρασκευάζεται από την προσθήκη αιγοπρόβειου γάλακτος και κρέμας γάλακτος σε τυρόπηγμα. Επειδή περιέχει κρέμα είναι πολύ νόστιμο, όμως η περιεκτικότητά του σε λιπαρά φθάνει το 50%.
Γραβιέρα
Παρασκευάζεται από αιγοπρόβειο γάλα με την προσθήκη πυτιάς. Είναι ένα κίτρινο τυρί, με ελαφρά υπόγλυκη γεύση. Μετά την ανάμιξη το πήγμα διαιρείται, αναθερμαίνεται, χωρίζεται σε κυλινδρικά κεφάλια και ωριμάζει για τουλάχιστον 3 μήνες. Καταναλώνεται σκέτη ή τριμμένη. Όταν λιώνει δεν κάνει κρούστα και ενδείκνυται για φοντί.
Μετσοβόνε
Είναι σκληρό, κίτρινο τυρί με καπνιστή και πικάντικη γεύση. Σε αντίθεση με τα περισσότερα ελληνικά τυριά παράγεται από αγελαδινό γάλα ή από μίγμα αγελαδινού γάλακτος με αιγοπρόβειο. Συνοδεύει τέλεια τα αλλαντικά, τη μπύρα και το κρασί.
Φορμαέλα
Ημίσκληρο, κίτρινο τυρί κυλινδρικού σχήματος, με μέτρια αλμυρότητα και γεμάτη γεύση. Παράγεται από αιγοπρόβειο γάλα. Ψήνεται ή γίνεται σαγανάκι.
Διαβάστε και το άρθρο μας για τα είδη των αλλαντικών και τους γευστικούς τους συνδυασμούς.
Πώς συνδυάζονται τα τυριά;
Οι γευστικοί συνδυασμοί των τυριών είναι απεριόριστοι. Σχεδόν όλα τα τυριά μπορούν να καταναλωθούν σκέτα ή σε συνδυασμό με άλλα τυριά και αλλαντικά. Συνήθως σε ένα πλατό τυριών και αλλαντικών συνυπάρχουν οι ήπιες με τις πιο έντονες και πικάντικες γεύσεις.
Τα τυριά συνδυάζονται με κάθε είδους αρτοπαρασκευάσματα όπως ψωμί, παξιμάδια, κριτσίνα κ.α., καθώς και με φρούτα, όπως σύκα, σταφύλι και καρπούζι. Μερικά τυριά όπως η γραβιέρα και το ανθότυρο ταιριάζουν αρμονικά με το μέλι, δημιουργώντας ενδιαφέροντες και ιδιαίτερους συνδυασμούς.
Το κρασί που παραδοσιακά συνοδεύει τα κίτρινα τυριά είναι το ξηρό κόκκινο, ενώ τα λευκά τυριά ταιριάζουν περισσότερο με ήπια, φρέσκα, λευκά κρασιά.
Όσο για την μπύρα, ανέκαθεν αποτελούσε τέλειο ζευγάρι με το τυρί. Οι γευσιγνώστες μάλιστα υποστηρίζουν πως όσο σκουραίνει το χρώμα του τυριού τόσο πρέπει να σκουραίνει και το χρώμα της μπύρας. Για αυτό συνδυάζουν τα λευκά τυριά με ξανθές μπύρες, τα ελαφρώς κίτρινα με κόκκινες και τα κίτρινα και μπλε τυριά με μαύρες μπύρες.
Ποια είναι η διατροφική αξία του τυριού
Το τυρί έχει μεγάλη διατροφική αξία, αφού περιέχει όλα τα οφέλη του γάλακτος σε μεγάλη συγκέντρωση και είναι πιο εύπεπτο.
Περιέχει από 10-30% πρωτεΐνες υψηλής διατροφικής αξίας. Μάλιστα τα σκληρά τυριά περιέχουν περισσότερη πρωτεΐνη ακόμα και από το κρέας.
Τα τυριά περιέχουν λιπαρά που ανάλογα με το είδος τους κυμαίνονται από 1% έως και 50%. Πλέον στην αγορά κυκλοφορούν ευρέως και τυριά χαμηλών λιπαρών που δεν στερούνται πλούσιας γεύσης, ενώ είναι κατάλληλα για όσους ακολουθούν διατροφή χαμηλή σε λιπαρά.
Το ασβέστιο που περιέχεται στα τυριά αφομοιώνεται πιο εύκολα από τον ανθρώπινο οργανισμό από αυτό του γάλακτος, ενώ βρίσκεται και σε πολύ μεγαλύτερη συγκέντρωση, ιδιαίτερα στα κίτρινα τυριά.
Ακόμα, το τυρί περιέχει λινολεϊκό οξύ που δυνητικά μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο ανάπτυξης χρόνιων ασθενειών, όπως για παράδειγμα τα καρδιαγγειακά νοσήματα.
Τέλος, σε μικρές ποσότητες μπορεί να καταναλωθεί και από άτομα που έχουν δυσανεξία στη λακτόζη αφού περιέχει πολύ λιγότερη ποσότητα λακτόζης από το γάλα.
Να θυμάστε πως στο ΟΚ! Anytime market της γειτονιάς σας θα βρείτε μια μεγάλη γκάμα τυριών για όλα τα γούστα και τις περιστάσεις.
Το convenience store που εμπιστεύεστε, τηρεί όλους τους απαραίτητους κανόνες υγιεινής σύμφωνα με τις οδηγίες του Π.Ο.Υ., για να είστε ασφαλείς καθώς κάνετε τα ψώνια σας. Επιπλέον, σας διευκολύνει με το διευρυμένο του ωράριο, αφού παραμένει ανοιχτό κάθε μέρα από τις 8 π.μ. έως τις 11 μ.μ
Σχετικά άρθρα:
