Το γάλα αποτελεί μέρος της ανθρώπινης διατροφής από την αρχαιότητα και φέρει μια αρκετά μακρά και πλούσια ιστορία.
Λίγα λόγια για την ιστορία του γάλακτος…
Η «γεωργική επανάσταση» περίπου το 10.000 π.Χ. άλλαξε ολόκληρη τη δυναμική των αρχαίων κοινωνιών, κατά τη διάρκεια των οποίων οι νομαδικές φυλές μετατράπηκαν σε αγροτικές κοινότητες με μόνιμη κατοικία. Αυτή την απίστευτη επανάσταση ακολούθησε η ανάπτυξη των οικόσιτων ζώων. Επιπλέον, αυξήθηκε η ανάγκη των ανθρώπων να χρησιμοποιούν τα υποπροϊόντα των ζώων, όπως γάλα, κρέας, δέρμα, τρίχωμα, κ.λπ..
Λίγο αργότερα, το γάλα και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα έγιναν ένα πολύτιμο προϊόν που προοριζόταν αρχικά για τους βασιλείς, τους πλούσιους και τους ιερείς. Εκείνη την εποχή, οι πιο δημοφιλείς ποικιλίες γάλακτος προέρχονταν από αγελάδες, πρόβατα και κατσίκες. Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου, ανακαλύφθηκαν και παρήχθησαν πολλοί άλλοι τύποι γάλακτος.
Είδη γάλακτος
Σήμερα στην αγορά υπάρχουν αρκετά είδη γάλακτος, μερικά πολύ κοινά και άλλα λιγότερο γνωστά ή συνηθισμένα. Για όσους το γάλα αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο του καθημερινού τους διαιτολογίου, έχουμε δημιουργήσει μια λίστα με διαφορετικά είδη γάλακτος και τα χαρακτηριστικά τους.
Ως προς την περιεκτικότητα σε λιπαρά, το γάλα διαφοροποιείται στα παρακάτω είδη:
Πλήρες γάλα
Ως πλήρες γάλα ορίζεται το γάλα με ποσοστό λίπους μεταξύ 3,25 και 3,5% και αποτελεί τον τύπο που προσομοιάζει περισσότερο στο γάλα όπως αρμέγεται από την αγελάδα, πριν από κάθε είδος επεξεργασίας. Στην αγορά διατίθεται παστεριωμένο και ομογενοποιημένο. Ένα ποτήρι των 250 ml περιέχει περίπου 160 θερμίδες.
Μερικώς αποβουτυρωμένο γάλα
Το μερικώς αποβουτυρωμένο γάλα, ή «ελαφρύ» όπως έχει επικρατήσει να λέγεται, περιέχει από 1 έως 2% λιπαρά, ενώ ένα ποτήρι των 250 ml περιέχει 130 θερμίδες. Το ελαφρύ γάλα έχει πιο ουδέτερη γεύση και πιο αραιή υφή χωρίς όμως να στερείται θρεπτικών συστατικών. Παρόλο που κατά την επεξεργασία αφαίρεσης του λίπους του, κάποιες λιποδιαλυτές βιταμίνες όπως η D, A, E και Κ, απομακρύνονται, οι γαλακτοβιομηχανίες έχουν βρει τρόπους να τις προσθέτουν ξανά, διασφαλίζοντας ότι το γάλα εξακολουθεί να είναι θρεπτικά ισχυρό.
Αποβουτυρωμένο γάλα
Το αποβουτυρωμένο γάλα ή «γάλα 0%» έχει μηδενικό λίπος, γεγονός που το κάνει πολύ ελαφρύ στη γεύση. Ένα ποτήρι των 250 ml περιέχει μόλις 85 θερμίδες χωρίς να στερείται θρεπτικών συστατικών.
Ως προς τον τρόπο επεξεργασίας και συσκευασίας, το γάλα διακρίνεται στα παρακάτω είδη:
Το φρέσκο παστεριωμένο γάλα διάρκειας 7 ημερών
Ο συγκεκριμένος τύπος γάλακτος παστεριώνεται για 15 δευτερόλεπτα στους 72o C και συσκευάζεται σε κατάλληλη χάρτινη ή πλαστική συσκευασία διαφόρων μεγεθών. Κατά την παστερίωση και την ομογενοποίηση υφίσταται ελάχιστη απώλεια θρεπτικών στοιχείων.
Το γάλα UHT
Το γάλα UHT (Ultra High Temperature), υποβάλλεται σε θερμοκρασία 120-140ΟC για 1 4 δευτερόλεπτα, με έγχυση ατμού στο γάλα. Η συγκεκριμένη διαδικασία εξασφαλίζει την εξουδετέρωση του μικροβιακού φορτίου του γάλακτος με τη μικρότερη δυνατή αρνητική επίδραση στα θρεπτικά συστατικά του.
Το συμπυκνωμένο γάλα (εβαπορέ)
Το γάλα αποστειρώνεται σε θερμοκρασία άνω των 100ΟC και στη συνέχεια αφαιρείται ένα μέρος από το νερό που περιέχει. Συσκευάζεται σε μεταλλικό δοχείο τύπου κονσέρβας και διατηρείται εκτός ψυγείου από 6 -12 μήνες.
Το γάλα σε σκόνη
Το γάλα σε σκόνη παρασκευάζεται με αποστείρωση και αφυδάτωση του νωπού γάλακτος και την προσθήκη σε αυτό επιπλέον θρεπτικών στοιχείων. Σε αυτή τη μορφή βρίσκουμε κυρίως τα βρεφικά γάλατα, ενώ ελάχιστοι πλέον ενήλικοι επιλέγουν τη συγκεκριμένη μορφή γάλακτος για δική τους κατανάλωση, παρόλο που σε προηγούμενες δεκαετίες το γάλα σε σκόνη είχε σημειώσει αρκετά μεγάλη αγοραστική επιτυχία.
Ως προς την προέλευση, το γάλα διακρίνεται σε φυτικής και ζωικής προέλευσης.
Γάλα φυτικής προέλευσης
Τις τελευταίες δεκαετίες, η στροφή στη χορτοφαγική και στην υγιεινή διατροφή, καθώς και η αύξηση των περιπτώσεων δυσανεξίας στο γάλα ζωικής προέλευσης, οδήγησε αρκετούς καταναλωτές σε αναζήτηση εναλλακτικών τύπων γάλακτος.
Τα γάλατα φυτικής προέλευσης έχουν, κατά κύριο λόγο, ως βάση τα δημητριακά, τους ξηρούς καρπούς και τα όσπρια.
Τα πιο διαδεδομένα είδη που κυκλοφορούν ευρέως στην αγορά αναφέρονται παρακάτω:
Γάλα σόγιας
Ένα ποτήρι 250 ml περιέχει 90 θερμίδες και 5 γραμμάρια λιπαρών. Είναι μια πολύ διαδεδομένη φυσική εναλλακτική του ζωικού γάλακτος και είναι κατάλληλο για μαγειρική.
Γάλα αμυγδάλου
Ένα ποτήρι των 250 ml περιέχει 40 θερμίδες και 3 γραμμάρια λιπαρών. Είναι μια τέλεια πηγή ασβεστίου. Μπορεί να καταναλωθεί σκέτο, συνδυασμένο με δημητριακά ή να αποτελέσει βάση για smoothies.
Γάλα καρύδας
Ένα ποτήρι των 250 ml περιέχει 50 θερμίδες και 4 γραμμάρια λιπαρών. Το γάλα καρύδας έχει πυκνή υφή και μια φυσική γλυκιά γεύση, όμως στερείται των πλούσιων θρεπτικών συστατικών που περιέχουν τα άλλα φυτικά γάλατα. Ωστόσο αποτελεί μια άριστη βάση για την παρασκευή πλούσιων λευκών σαλτσών και κρεμών.
Γάλα κάσιους
Ένα ποτήρι των 250 ml περιέχει 35 θερμίδες και 2 γραμμάρια λιπαρών. Το γάλα κάσιους έχει κρεμώδη υφή και ευχάριστη γεύση, γεγονός που το έχει καταστήσει δημοφιλές τα τελευταία χρόνια. Όπως το γάλα αμυγδάλου, είναι μια εναλλακτική με λίγες θερμίδες, κατάλληλη για smoothies και ροφήματα.
Γάλα ζωικής προέλευσης
Τα γάλατα ζωικής προέλευσης διακρίνονται ανάλογα με το ζώο από το οποίο αρμέγονται. Τα πιο διαδεδομένα ζωικά γάλατα είναι τα εξής:
Αγελαδινό γάλα
Το αγελαδινό γάλα είναι το πιο δημοφιλές γάλα στην αγορά. Έχει υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες, ασβέστιο, φώσφορο και βιταμίνη Β12, ενώ η γεύση του είναι ουδέτερη.
Κατσικίσιο γάλα
Η κατανάλωση κατσικίσιου γάλακτος γίνεται ολοένα και πιο δημοφιλής. Το κατσικίσιο γάλα είναι πιο εύπεπτο από το αγελαδινό ενώ προσφέρει περισσότερα θρεπτικά συστατικά. Ένα φλιτζάνι των 250 ml περιέχει 167 θερμίδες, και 10 γραμμάρια λιπαρών. Η γεύση του είναι λίγο ιδιαίτερη, όμως αυτό είναι θέμα γούστου ή συνήθειας.
Πρόβειο γάλα
Το πρόβειο γάλα έχει πυκνή και πλούσια υφή και ιδιαίτερη γεύση. Ένα ποτήρι περιέχει περίπου 270 θερμίδες και 18 γραμμάρια λίπους. Σπάνια καταναλώνεται σαν ρόφημα με τα λιπαρά που έχει από τη φύση του. Κυρίως χρησιμοποιείται στην τυροκομία και στην παρασκευή γιαουρτιού. Κάποιες γαλακτοβιομηχανίες ωστόσο, το αποβουτυρώνουν μερικώς και το διαθέτουν στην αγορά για κατανάλωση, με περιεκτικότητα σε λιπαρά 1,5%.
Ως προς τη γεύση, τα γάλατα που κυκλοφορούν στην αγορά διακρίνονται στα παρακάτω:
Ζαχαρούχο γάλα
Το ζαχαρούχο γάλα αποτελείται από πλήρες γάλα αγελάδας με την προσθήκη τουλάχιστον 40% ζάχαρης. Χρησιμοποιείται κυρίως στη ζαχαροπλαστική για την παρασκευή σπιτικού παγωτού και άλλων εύκολων γλυκισμάτων. Στην αγορά θα το βρείτε σε συσκευασία κονσέρβας.
Καραμελωμένο ζαχαρούχο γάλα
Το λευκό ζαχαρούχο γάλα βράζει και καραμελώνει. Το καραμελωμένο ζαχαρούχο γάλα χρησιμοποιείται στην παρασκευή γλυκών όπως το μπανόφι ή και σαν άλειμμα στο ψωμί. 
Σοκολατούχο γάλα
Αποτελεί αγαπημένο ρόφημα των παιδιών εδώ και αρκετές γενιές. Στην αγορά κυκλοφορεί σε διάφορες συσκευασίες. Σε κονσέρβα και σε χάρτινη συσκευασία εκτός ψυγείου καθώς και σε μπουκάλι και χάρτινη συσκευασία ψυγείου. Πλέον, αρκετά φυτικά γάλατα κυκλοφορούν με γεύση σοκολάτας.
Ειδικά γάλατα
Επειδή οι διατροφικές ανάγκες των ανθρώπων είναι πολύ διαφορετικές μεταξύ τους, στην αγορά υπάρχουν πλέον και τα ειδικά γάλατα. Μερικά από αυτά είναι τα παρακάτω:
Γάλα χωρίς λακτόζη
Στο συγκεκριμένο γάλα η λακτόζη έχει διασπαστεί, δίνοντας στο ρόφημα μια ελαφρώς γλυκίζουσα γεύση. Τα υπόλοιπα θρεπτικά συστατικά και η ενεργειακή αξία του γάλακτος μένουν αναλλοίωτα. Είναι ιδανικό για όσους έχουν δυσανεξία στη λακτόζη αλλά και για άτομα που ακολουθούν ειδική διατροφή για τον περιορισμό της διάρροιας ή των γαστρεντερικών ενοχλήσεων.
Κεφίρ
Το Κεφίρ παράγεται από ημιαποβυτυρωμένο γάλα αγελάδας και καλλιέργεια Κεφίρ. Έχει δροσερή υπόξινη γεύση, ενώ είναι πολύ εύπεπτο, θρεπτικό και συμβάλλει στην άμυνα του οργανισμού.
Γάλα εμπλουτισμένο με επιπλέον ασβέστιο
Το ενισχυμένο αυτό γάλα με ασβέστιο και βιταμίνη D3, είναι ιδανικό για άτομα που έχουν αυξημένες ανάγκες πρόσληψης ασβεστίου, όπως τις εγκύους και τις θηλάζουσες ή τις γυναίκες που βρίσκονται σε εμμηνόπαυση.
Στο ΟΚ! Anytime Market της γειτονιάς σας, διαθέτουμε όλα τα είδη γάλακτος για εσάς και την οικογένειά σας.
Το convenience store που εμπιστεύεστε, τηρεί όλους τους απαραίτητους κανόνες υγιεινής σύμφωνα με τις οδηγίες του Π.Ο.Υ., για να είστε ασφαλείς καθώς κάνετε τα ψώνια σας. Επιπλέον, σας διευκολύνει με το διευρυμένο του ωράριο, αφού παραμένει ανοιχτό κάθε μέρα από τις 8 π.μ. έως τις 11 μ.μ.
Σχετικά άρθρα:
